W dzisiejszym świecie sztuczna inteligencja staje się nie tylko obietnicą przyszłości, ale również rzeczywistością dnia codziennego. Koncepcje, które jeszcze kilka lat temu wydawały się niemożliwe, dziś stają się powszechne i dostępne dla wszystkich. AI ma niezwykły wpływ na nasze życie, pracę i społeczeństwo (polecamy nasz artykuł opisujący, jak sztuczna inteligencja jest używana w codziennych aktywnościach każdego z nas).

Podczas gdy technologia AI rozwija się globalnie, niektóre kraje wyróżniają się jako prawdziwi liderzy tego obszaru. To właśnie te kraje kształtują kierunki rozwoju sztucznej inteligencji, inwestując ogromne zasoby w badania, rozwój i implementację tej technologii. W tym artykule chcielibyśmy opisać wam, które kraje stoją na czele rewolucji w dziedzinie AI, które z nich są najmniej zaawansowane w tej technologii, a także jak wypada Polska na tle innych narodów. Zapraszamy do dalszego czytania!

Skąd wiadomo, które kraje są liderami w dziedzinie AI?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta: z rankingów. W sieci dostępnych jest wiele z nich, a rozstrzygnięcie, który kraj w jakim stopniu jest zaawansowany w dziedzinie sztucznej inteligencji następuje po analizie różnorodnych aspektów, np. tego, ile dany kraj inwestuje pieniędzy w rozwój AI. Warto zaznaczyć, że to, na jakim miejscu dany kraj się plasuje, może być różne w różnych rankingach. Na potrzeby naszego artykułu korzystamy z rankingu The Global AI Index, ponieważ w jego przypadku branych jest pod uwagę wiele czynników i źródeł danych oraz jest on aktualny (pokazuje stan na 2023 rok).

Te czynniki są następujące:

• – Implementacje: talent (liczba dostępnych osób, które mają doświadczenie w rozwoju AI), infrastruktura (dostępność elektryczności, jakość internetu, moce obliczeniowe) oraz środowisko (regulacje prawne i opinia publiczna w zakresie AI);
• – Innowacje: research (zakres badań i liczba badaczy, łącznie z liczbą publikacji naukowych) oraz rozwój (rozwój podstawowych algorytmów, na których opierają się narzędzia AI);
• – Inwestycje: strategie rządowe (jakie strategie wspierające rozwój AI stosują rządy poszczególnych krajów i ile przeznaczają na to pieniędzy) oraz działania komercyjne (działalność startupów, inicjatywy inwestycyjne i biznesowe związane z AI).

Jak widać, The Global AI Index analizuje rozwój sztucznej inteligencji w poszczególnych krajach w szerokim zakresie. W tym rankingu wzięto pod uwagę 62 kraje. Poniżej możecie zobaczyć, które z nich wchodzą w skład 15 państw, które przodują w rozwoju AI:

Stany Zjednoczone od dawna są liderem w wielu różnych rankingach, a Chiny są na drugim miejscu. Pozycje tych dwóch państw są niezmienne od lat, natomiast pozycje innych krajów się w niektórych przypadkach zmieniają. Przykładowo, Singapur awansował z 10. miejsca (2020 rok) na 3. miejsce (2023 rok).

Jak widać na powyższej liście, kolejne miejsca zajmują kraje europejskie, Kanada, Korea Południowa, Izrael, Japonia, Indie i Australia. Jeśli chodzi o Europę, to tu przoduje Wielka Brytania, a kolejne najbardziej zaawansowane kraje to Niemcy, Szwajcaria, Finlandia, Holandia i Francja.

Bardzo ciekawy jest również fakt, że Chiny, mimo że uplasowały się na drugim miejscu, to w The Global AI Index zdobyły 40 punktów mniej, niż Stany Zjednoczone. Na poniższym diagramie pochodzącym właśnie z tego rankingu widać, jak bardzo przodują Stany Zjednoczone (oznaczone pierwszym punktem od prawej strony, drugi punkt od tej samej strony reprezentuje Chiny):

Nasz artykuł przywołuje również wiele ciekawych danych, o których można poczytać w 2023 AI Index Report i na różnych innych portalach. Został on przygotowany przez interdyscyplinarną grupę ekspertów i zainicjowany w the Stanford Institute for Human-Centered Artificial Intelligence (HAI). Według tego raportu to właśnie 2 najbardziej zaawansowane kraje – USA i Chiny – odnotowały największą liczbę współprac w sektorze sztucznej inteligencji. Od 2010 roku ta liczba wzrosła czterokrotnie. Co ciekawe, liczba współprac Chin ze Stanami Zjednoczonymi nadal jest w tendencji wzrostowej, jednak to tempo w ostatnim czasie zwolniło (między 2021 a 2022 rokiem ta liczba wzrosła o 2.1%, co jest najniższym wynikiem od 2010 roku).

Stany Zjednoczone

Stany Zjednoczone zdecydowanie uważane są za centrum rozwoju sztucznej inteligencji. To właśnie tam swoje główne siedziby mają giganci technologiczni działający w obszarze AI, tacy jak Google, OpenAI, Amazon, Meta czy Microsoft. 

W ostatnich latach USA poczyniły znaczne postępy w rozwoju sztucznej inteligencji. Stany Zjednoczone są wiodącym producentem systemów AI wykorzystywanych w wojsku, medycynie i biznesie.

Według serwisu InvestGlass, celem tego państwa jest utrzymanie pozycji lidera. Szacuje się, że do 2025 roku wartość rynku AI w USA będzie wynosiła 118 miliardów dolarów. Będzie to możliwe dzięki licznym firmom, które pracują nad rozwojem sztucznej inteligencji w tym kraju.

Według wspomnianego już 2023 AI Index Report, większość (54%) ogólnodostępnych dużych modeli językowych i multimodalnych zostało stworzonych właśnie w Stanach Zjednoczonych. Kolejną ciekawostką opisaną w tym raporcie jest to, że w prawie każdej branży w USA rośnie zapotrzebowanie na pracowników, którzy mają umiejętności związane ze sztuczną inteligencją. Raport porusza też kwestię inwestycji – tutaj Stany również wyróżniają się na tle reszty świata. W 2022 roku w tym kraju zainwestowano 47.4 miliarda dolarów, czyli 3.5 razy więcej niż w Chinach. Jeśli chodzi o liczbę nowo założonych firm, w Stanach Zjednoczonych było ich 1.9 razy więcej niż w Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii łącznie oraz 3.4 razy więcej niż w Chinach. 

Mimo tego, że USA jest liderem w zakresie sztucznej inteligencji, Amerykanie nie są przekonani co do tego, że ta dziedzina ma więcej zalet niż wad – według powyższego raportu uważa tak jedynie 35% obywateli tego państwa, co w porównaniu do innych krajów jest dość słabym wynikiem.

Wszelkie dane wskazują na to, że Stany Zjednoczone są najbardziej rozwiniętym krajem pod względem sztucznej inteligencji i prawdopodobnie szybko się to nie zmieni. 

Chiny

Wspomnieliśmy już, że drugie miejsce pod względem zaawansowania w sztucznej inteligencji zajmują Chiny, co nie zmienia się w wydaniach rankingów od lat. W The Global AI Index zdobyły 62 punktów na 100. Dla porównania, Stany Zjednoczone zdobyły 100 punktów, a kraj z trzeciego miejsca – Singapur – 50 punktów. Popularne firmy, które mają wpływ na postęp AI w Chinach, to Alibaba, Baidu i Tencent. 

Według 2023 AI Index Report, Chiny wiodą prym pod względem liczby publikacji naukowych, repozytoriów i konferencji dotyczących AI. W tym raporcie znaleźć można także informacje dotyczące inwestycji w tym kraju – w 2022 roku zainwestowano tam 13.4 miliarda dolarów w tej branży. Co ciekawe, to właśnie w Chinach miała miejsce największa inwestycja w skali światowej w zeszłym roku. Zainwestowano 2.5 miliarda dolarów w firmę GAC Aion New Energy Automobile, która jest producentem pojazdów elektrycznych. Ten kraj wyróżnia się na tle globalnym pod względem ilości montowanych robotów przemysłowych – przykładowo, w 2021 roku same Chiny zamontowały więcej takich robotów niż cała reszta świata. Inną ciekawostką opisaną w powyższym raporcie jest fakt, że to Chińscy obywatele są najbardziej entuzjastycznie nastawieni do sztucznej inteligencji – 78% z nich uważa, że AI niesie za sobą więcej pozytywnych niż negatywnych skutków.

Dane jednoznacznie wskazują na to, że Chiny są potęgą w dziedzinie sztucznej inteligencji. Czas pokaże, czy zmniejszy się różnica w zaawansowaniu pomiędzy tym krajem, a Stanami Zjednoczonymi.

Singapur

Trzecie miejsce w rankingu The Global AI Index zajmuje Singapur. To państwo-miasto, w przeciwieństwie do Stanów Zjednoczonych i Chin, nie utrzymuje tej pozycji od lat. Jeszcze w 2020 roku zajmował 10. miejsce, następnie w 2021 roku awansował na 6. miejsce, a w tym roku wszedł już na podium. To pokazuje, jakie postępy poczyniono w branży sztucznej inteligencji w tym państwie. Dodatkowo, według raportu Future of Work Report stworzonego przez LinkedIn, obywatele Singapuru najszybciej na świecie zdobywają umiejętności związane ze sztuczną inteligencją – w czerwcu 2023 ilość danych o tych umiejętnościach na profilach LinkedIn była 20 razy wyższa niż w styczniu 2016. Jedne z najpopularniejszych firm zajmujących się AI w Singapurze to Active.AI, Advance.AI, AiChat czy Alethea AI.

Według serwisu Statista, w 2022 roku w sektor sztucznej inteligencji w Singapurze zainwestowano około 1.87 miliarda dolarów. Celem tego kraju jest stać się światowym liderem w dziedzinie AI do 2030 roku.

Singapur w rankingu The Global AI Index dostał najwięcej punktów w kategorii środowiska i strategii rządowych. Oznacza to, że warunki do rozwoju sztucznej inteligencji są tam bardzo dobre. Według serwisu Statista jest tak między innymi dzięki rządowemu programowi Smart Nation, którego głównym celem jest stworzenie połączenia między instytucjami zajmującymi się researchem a startupami. W jego ramach w ciągu ostatnich pięciu lat rząd zainwestował 500 milionów dolarów singapurskich (czyli około 366.5 dolarów amerykańskich) w rozwój AI. To właśnie dzięki polityce sprzyjającej inwestycjom, wspierającemu środowisku i funduszom publicznym Singapur staje się ważnym centrum sztucznej inteligencji.

Jak wypada Polska?

Polska zajęła 27. miejsce w rankingu The Global AI Index. Przypomnijmy, że w rankingu brano pod uwagę 62 państwa, Polska więc jest w pierwszej połowie wyników. Jeśli chodzi o samą Europę, to nasz kraj zajął 18. miejsce. 

Według raportu KPMG, w Polsce z technologii AI korzysta 15% firm lub organizacji, a 13% planuje je wdrożyć do końca 2023 roku. Dla porównania, średnia światowa wynosi 35-37%. Polskie firmy, które wykorzystują sztuczną inteligencję, w 62% nie sprawdzają skuteczności tych rozwiązań (średnia globalna to 68%). Te firmy jednak, które kontrolują tę skuteczność, twierdzą, że te technologie są efektywnie wykorzystywane.

Z artykułu na portalu Rzeczpospolita możemy dowiedzieć się, co wpływa na rozwój branży sztucznej inteligencji w Polsce. Mimo tego, że w rankingach Polska nie znajduje się w czołówce, to różnica między naszym krajem a bardziej zaawansowanymi państwami jest do nadrobienia. Do tego potrzeba inwestycji i utalentowanych ludzi, których nie brakuje, ale często wolą pracować w zagranicznych firmach – ze względu na zarobki i na to, że w Polsce nie ma jeszcze wielkiego zapotrzebowania na technologie AI. Polskich startupów zajmujących się sztuczną inteligencją jest ponad 100, a najbardziej znanym jest ElevenLabs. Według Rzeczpospolitej, regulacje prawne takie jak RODO czy AI Act również niezbyt pomagają w rozwoju tej technologii w Polsce.

2023 AI Index Report przedstawia jeszcze kilka innych ciekawostek, z których możemy dowiedzieć się, jak Polska wypada na tle innych państw. W Polsce w 2021 roku wdrożono 3300 robotów przemysłowych. Dla porównania, Chiny w tym samym roku wdrożyły ich 268200, Stany Zjednoczone 35000, Niemcy 23800 a Francja 5900. Porównując jednak rok 2020 z rokiem 2021 pod tym względem, Polska uzyskała dobry wynik, ponieważ przyrost montowanych robotów wyniósł 56%. Jeśli chodzi o badanie wskazujące na to, jaki procent populacji uważa, że sztuczna inteligencja ma więcej zalet niż wad, to w Polsce myśli tak 48% ludzi.

Podsumowując, Polska nie jest w czołówce państw najbardziej zaawansowanych w dziedzinie sztucznej inteligencji, ale ten rynek w naszym kraju rozwija się dynamicznie i z roku na rok widzimy postęp w tym obszarze.

Które kraje są najmniej zaawansowane w dziedzinie sztucznej inteligencji?

Spośród 62 państw, które były brane pod uwagę w The Global AI Index, 5 najmniej zaawansowanych w sztucznej inteligencji krajów to Bahrajn, Pakistan, Sri Lanka, Nigeria i Kenia:

Wszystkie te kraje najsłabsze wyniki miały w dziedzinie innowacji (research i rozwój), a najlepsze w kategorii środowiska (implementacji) – oznacza to, że regulacje prawne i opinia publiczna w tych krajach jest sprzyjająca rozwojowi AI, lecz inne, pozostałe czynniki mogą hamować ten rozwój. Jednak fakt, że te kraje znalazły się w rankingu świadczy o tym, że na tych obszarach odnotowywany jest postęp w dziedzinie sztucznej inteligencji.

Podsumowanie

Sztuczna inteligencja staje się integralną częścią naszego życia i pracy. Ranking The Global AI Index, który uwzględnia różnorodne czynniki takie jak inwestycje, innowacje i implementacje w dziedzinie AI, przybliża nam obraz tego, jak wygląda skala globalna rozwoju sztucznej inteligencji. Stany Zjednoczone i Chiny zajmują czołowe miejsca w rankingu, zachowując swoje pozycje jako liderzy tego obszaru. Singapur awansował na trzecie miejsce, co świadczy o jego dynamicznym rozwoju w dziedzinie sztucznej inteligencji. Polska zajmuje 27. miejsce w rankingu, co stanowi wynik w pierwszej połowie uczestniczących krajów. Polski rynek AI rozwija się, choć różnica między Polską a liderami jest znaczna.

Ważne jest, aby w skali globalnej wszystkie państwa się rozwijały, żeby dziedzina AI nie była wyłączną domeną tylko niektórych państw. Dzięki temu każdy będzie czerpał korzyści ze stosowania tej technologii.